ویروس کرونا این روزها افکار زیادی را درگیر خود کرده است. در این مطلب درباره علائم، راه‌های تشخیص و درمان، پیشگیری و جلوگیری از بیماری کرونا برای مسافران توصیه‌هایی داریم.
ویروس کرونا موجودیت جدیدی نیست و پیش از این نیز قربانیان زیادی گرفته بود، اما به تازگی، نوع جدید و جهش یافته‌ای از آن سر و کله‌اش در شهر ووهان چین پیدا شده است. گفتنی است ووهان ششمین شهر بزرگ چین محسوب شده و محل زندگی 11 میلیون نفر است. ویروس کرونا افراد زیادی را در شهر ووهان مبتلا کرده و از این بین تعداد زیادی جان خود را از دست داده‌اند. .بعد از چین، بیشترین تعداد مبتلایان به کرونا در کشور تایلند رویت شدهاند.
سر و کله ویروس کرونا در سال 2019 از کجا پیدا شد؟
برای نخستین مرتبه، گزارشی از بروز یک بیماری شبیه ذات‌الریه در شهر ووهان، توسط مقامات چینی به سازمان بهداشتی جهانی ارسال شد. افرادی که به این بیماری مبتلا شده بودند، به خاطر عجیب و متفاوت به نظر رسیدن آن، در قرنطینه نگه داشته شده و خیلی سریع تحقیقات برای یافتن منشا بیمار آغاز شد. بر اساس بررسی‌های اولیه مرکز پیشگیری و کنترل بیماری ایالات متحده، این بیماری شبیه ذات‌الریه از یک بازار محلی ماهی‌فروشان در ووهان ریشه گرفته است. یک روز بعد از اعلام این موضوع، بازار نام برده تعطیل شد.
9 روز بعد از تاریخ گزارش اولیه مقامات چینی به سازمان بعداشتی جهانی مشخص شد نوع جدیدی از ویروس کرونا مسبب این بیماری شده است. گفتنی است کرونا در اصل نام خانواده‌ای از ویروس‌ها است، به طوری که از بیماری سرماخوردگی عادی تا بیماری بسیار خطرناک سارس را در بر می‌گیرد. دو روز بعد و در روز 21 دی ماه، اولین قربانی به خاطر ویروس کرونا گزارش شد. در ابتدا تصور بر این بود که افراد مبتلا همه از منبعی غیر انسانی به این بیماری گرفتار شده و انتقال انسان به انسان رخ نداده است، هر چند احتمال آن رد نمی‌شد.
در روز 23 دی ماه، اولین فرد مبتلا به بیماری ناشی از کرونا ویروس در خارج از کشور چین، در کشور تایلند، رویت شد. این زن علائم خفیفی از بیماری ذات‌الریه داشت و چند روز قبل، از شهر ووهان به تایلند بازگشته بود. سه روز بعد دیده شدن فرد گرفتاری به ویروس کرونا در ژاپن خبرساز شد. او نیز پیشتر، سفری به شهر ووهان چین داشت.
شش روز بعد از اولین قربانی، دومین نفر نیز در روز 27 دی ماه در شهر ووهان به خاطر کرونا درگذشت. او یک پیرمرد 70 ساله بود. بعد از این اتفاق، نگرانی‌ها درباره ویروس مورد بحث افزایش یافت، به طوری که ایالات متحده آمریکا اعلام کرد مسافرانی که از شهر ووهان چین به شهرهای این کشور سفر می‌کنند، در فرودگاه‌ها از نظر سلامت مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
در روز 30 دی ماه، سومین فرد به خاطر ابتلا به بیماری مرموز جانش را از دست داد. در این زمان تعداد افراد گرفتار شده به بیماری نزدیک 100 نفر اعلام شده بود. قضیه زمانی همه کشورهای دنیا را نگران کرد که روز به روز با افزایش شدت ویروس کرونا به شروع سال جدید چینی‌ها در روز 5 بهمن نزدیک می‌شدیم! با شروع تعطیلات، مردم زیادی از این کشور به نقاط مختلف دنیا سفر می‌کنند. اگرچه مقامات چینی خیلی زود اهالی شهر ووهان را قرنطینه کردند، اما کار از کار گذشته بود و ویروس کرونا به شهرهای پکن (پایتخت)، شانگهای و شنژن نیز سرایت کرد. در ادامه نوبت به رویت فردی گرفتار به ویروس کرونا در کره جنوبی رسید. وی فردی چینی و ساکن شهر ووهان بود.
منشا بیماری کرونا ویروس جدید
تا چند روز پیش، احتمال انتقال بیماری از انسان به انسان در هاله‌ای از ابهام قرار داشت، اما موضوع اکنون تایید شده است. اما ویروس کرونا از کجا نشات پیدا کرده و این مرتبه سر و کله‌اش از کجا پیدا شده است؟ دو مظنون اصلی، سوپ‌ها و خوراکی‌های تهیه شده از مارها و خفاش‌ها هستند که با وجود چندش‌آور به نظر رسیدن از دید ما، جزو خوشمزه‌ترین غذاهای چینی‌ها محسوب می‌شوند! البته هنوز به صورت دقیق در این رابطه ریشه‌یابی نشده است، اما مارهای کریت و کبرای چینی دو گزینه احتمالی به شمار می‌روند.
در خانواده ویروس‌های Coronaviruses ، خطرناک‌ترین موارد به بیماری سارس و مرس منجر می‌شوند. نکته اینجاست که آنها در زمره ویروس‌های zoonotic قرار می‌گیرند. این موضوع نشان می‌دهد اولین افرادی که به بیماری‌های نام برده مبتلا شدهاند، آن را از حیوانات دریافت کرده‌اند. وقتی ویروس در بدن یک حیوان ورود پیدا می‌کند، یک سری جهش ژنتیکی انجام داده و در ادامه قادر به بیمار کردن انسان می‌شود. نسل‌های جدید به اندازه‌ای جهش پیدا کرده‌اند که از انسان به انسان نیز منتقل می‌شوند.
اما گزارش دیگر، انگشت اتهام را به سوی خفاش‌ها برده‌اند. طبق مطالعات قبلی در زمان کشته شدن تعداد زیادی فرد به خاطر ابتلا به ویروس‌هایی از خانواده Coronaviruses، منشا اصلی SARS-CoV و MERS-CoV خفاش‌ها بودند. این مرتبه نیز نقش آنها بسیار پررنگ اعلام می‌شود. سوپ خفاش که از آن به عنوان یکی از چندش‌آورترین غذاهای دنیا یاد می‌کنند، در حال حاضر محتمل‌ترین دلیل شیوع ویروس کرونا جدید است.
اولین افراد مبتلا، مشتریان و کارکنان یک بازار ماهی فروشی در شهر ووهان بودند، بازاری که خیلی زود بعد از این اپیدمی تعطیل شد. در بازار یاد شده، گوشت زنده موجودات مختلفی اعم از مرغ، گوسفند، خوک، شتر، الاغ، روباه، گورکن، جوجه تیغی، موش بامبو و انواع خزندگان به فروش می‌رسند. پیش از این، هیچ مطالعه‌ای درباره آلوده شدن حیوانات آبزی به ویروس کرونا اعلام نشده بود، به همین دلیل نگاه‌ها به سمت سایر انواع موجودات به فروش رسیده در بازار ماهی فروشان ووهان رفت.
ارزیابی توالی کدکننده پروتئین اسپایک که تاج ویروس را شکل می‌دهد مشخص کرد نوع جدید ویروس کرونا که با نام 2019-nCoV شناخته می‌شود، شبیه به ویروس‌های مرس و سارس از خفاش‌ها آمده و پیش از آلوده کردن انسان‌ها، در بدن این حیوان با جهش مواجه شده است. البته مدتی بعد، بررسی ریزبینانه توالی ژنتیکی DNA ویروس مجددا محققان را به ریشه گرفتن ویروس جدید کرونا از مارها رساند.
همچنان سوپ خفاش و در کل این پرنده پستاندار، عامل اصلی بیماری اهالی مردم ووهان محسوب می‌شود؛ در حیات وحش، خفاش‌ها توسط مارها شکار می‌شوند. در نتیجه تغذیه مارها از این پستانداران پرنده سبب انتقال ویروس به آنها شده است. به عبارتی ریشه اصلی ویروس کرونا جدید هنوز خفاش‌ها تلقی می‌شوند. با در نظر گرفتن این موضوع، سوال اصلی که برای محققان پدید آمده، چگونگی توانایی ویروس برای سازگار کردن خود با میزبان‌های خون سرد و خون گرم است.
انواع ویروس کرونا
بد نیست بدانید دلیل نام‌گذاری کرونا به این صورت، شکل ظاهری ویروس آن زیر میکروسکوپ‌های الکترونی است. با تماشای این ویروس زیر قدرتمندترین میکروسکوپ‌های دنیا، چیزی شبیه به تاج خروس خواهید دید. کرونا ویروس از طریق هوا، دستگاه گوارش و دستگاه تنفسی پرندگان و پستانداران را نشانه رفته و آنها را گرفتار می‌کند.
همانطور که گفتیم کرونا در واقع نام خانواده‌ای از ویروس‌ها است، به همین دلیل به صورت Coronaviruses بیان می‌شود. بیشتر اعضای این خانواده از ویروس‌ها علائمی همچون آنفولانزای خفیف را سبب می‌شود، اما نوع خطرناک‌تر آنها، به سارس و مرس تبدیل شده و به بروز عفونت در هر دو مجاری تنفسی فوقانی و تحتانی منجر خواهند شد. پدید آمدن بیماری‌های شدید تنفسی و مشکلات حاد دیگر نتیجه گرفتار شدن به آنها است. ویروس کرونا جدید علائمی همانند سارس و مرس در بیمار ایجاد می‌کند.
ویروس‌های عضو خانواده Coronaviruses ، انواع مختلفی داشته و بیماری‌های مختلفی را سبب می‌شوند. تا امروز شش نوع از آنها شناخته شده و ویروس کرونا جدید در ووهان چین، هفتمین مورد محسوب می‌شود. متداول‌ترین نوع‌ها 229E (آلفا کروناویروس)، NL63 (آلفا کروناویروس)، OC43 (قرنطینه ویروس بتا) و HKU1 (کرونا ویروسی بتا) به شمار می‌روند.
علائم بیماری 2019-nCoV
تب، سرفه، تنگی نفس و مشکلات تنفسی حاد از جمله اصلی‌ترین علائم بیماری محسوب می‌شوند. ممکن است قبل از بروز نشانه‌های اصلی، بیمار برای چند روز سرفه‌های بدون دلیل داشته باشد. در موارد حاد، مشکلات گوارشی نیز پدید آمده و اسهال به سراغ بیمار خواهد آمد. در گزارش‌هایی از بیماران مبتلا به ویروس کرونا جدید ووهان چین، اختلالات انعقادی و نارسایی‌های کلیوی نیز گزارش شده است.
همانطور که می‌بینید، علائم اصلی بیماری شباهت زیادی به سرماخوردگی دارند، به همین دلیل در ابتدا قادر به تشخیص دقیق نوع بیماری خود نیستید. به وسیله نمونه‌برداری از مخاط بینی و گلو، نمونه برداری از خون یا دیگر انواع آزمایش، ریشه بیماری مشخص خواهد شد. در حالت معمول و خوشبینانه، انتظار می‌رود علائم بعد از چند روز از بین بروند، اما در صورتی که ویروس کرونا به دستگاه تنفسی تحتانی (نای و ریه) سرایت کند، مخصوصا در افراد دارای سن بالا، بیماری‌های قلبی ایجاد کرده و در افرای دارای سیستم ایمنی ضعیف، به ذات‌الریه منجر می‌شود.
درمان ویروس کرونا
متاسفانه هنوز هیچ راه درمان قطعی و واکسنی برای آن وجود ندارد، همانطور که برای سرماخوردگی نیز نمی‌توان واکسن و راه حل مشخصی معرفی کرد. به عبارتی باید به روش‌های مختلف به کمک سیستم ایمنی بدن خود رفته و برای موفقیت آن در از بین بردن بیماری دعا کنید.
درست همانند زمانی که دچار سرماخوردگی می‌شوید، باید به طور مطلق استراحت کرده و مایعات زیادی مصرف کنید. برای رفع خشکی گلو به طور مداوم بخور کنید. حتی بخور آب جوش خالی نیز تاثیر فراوانی خواهد داشت. با توجه به نزدیک بودن علائم ویروس کرونا جدید به سرماخوردگی و از طرفی نبود راه درمان قطعی برای آن، استراحت مطلق و نوشیدن آب فراوان را باید دو کلید اصلی برای مقابله با کرونا اعلام کرد. در صورتی که به تازگی با فردی سفر کرده به خارج از کشور تعامل داشته و علائم خود را به جای سرماخوردگی ناشی از کرونا می‌دانید، برای سلامت خود و اطرافیانتان، هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
در چین به منظور کمک به بیماران برای مقابله با کرونا، به طور مستمر به آنها آب‌رسانی شده و به افرادی که دچار نفس‌تنگی شدهاند، اکسیژن‌رسانی نیز صورت می‌گیرد. ابتدا باید به فکر پیشگیری بود، چون درمان قطعی ارائه نشده است. مجددا همان اعمالی که برای جلوگیری از دچار شدن به سرماخوردگی دنبال می‌کنید، این مرتبه نیز انجام بدهید. دستان خود را به طور مرتب با آب و صابون بشویید. لزوم انجام این کار قبل از غذا خوردن 100 درصد است. هرگز انگشتانتان را به چشم، بینی یا دهان خود نمالید. اگر فردی یکی از علائم گفته شده در بالا و در کل شبیه به انسانی سرماخورده به نظر می‌رسد، از او دور شوید.
ماسک‌های عادی، یکبار مصرف هستند، به این معنی که بعد از برداشتنشان از روی صورت باید آنها را دور انداخت و از ماسک جدیدی استفاده کرد. اصول استفاده از ماسک را یاد گرفته و آن را روی صورت خود چفت کنید به طوری که از بالا بینی را به طور کامل پوشانده و از پایین نیز تا زیر چانه کشیده شده باشد.
وب سایت سازمان بهداشت جهانی در کشور انگلستان موارد زیر را به عنوان بهترین راه‌های جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های ویروسی خانواده سرماخوردگی و کرونا اعلام کرده است:
- شستن مرتب دست‌ها با آب گرم و صابون، به طوری که 20 ثانیه زمان ببرد. در زمان شستن دست‌ها باید قسمت‌هایی از مچ را نیز شسته و نباید به شستن کف دست اکتفا کرد.
- عدم لمس بینی، چشم و دهان تا جای ممکن
- داشتن سبک زندگی سالم؛ این مورد رفتارهای زیادی همچون عدم داشتن روابط جنسی پرخطر و محافظت نشده را شامل می‌شود.
هنوز درباره تاثیرگذاری یا عدم تاثیرگذاری بهینه ماسک بحث‌هایی وجود دارد، اما استفاده از آنها همچنان ضروری محسوب می‌شود. اکنون در شهر ووهان، اگر فردی در مکان‌های عمومی مخصوصا وسایل نقلیه عمومی ماسک روی صورت نداشته باشد، به بیرون از جمعیت رانده خواهد شد. این در حالی است که ویروس شناسان عقیده‌ای به موثر بودن این دسته ماسک‌های متداول نزد عموم نداشته و معتقدند آنها از انتقال ویروس‌های هوازی جلوگیری نمی‌کنند.
چه کسانی از کرونا مصون هستند؟
بد نیست بدانید بر اساس ارزیابی‌ها طی چند هفته گذشته، تعداد قربانیان ویروس کرونای ووهان در مقایسه با بیماری‌های ویروسی مشابه از همین خانواده مثل سارس و مرس کمتر است. همچنین تا امروز، هیچ کودکی (تا 8 سال) به این بیمار مبتلا نشده است. کم سن و سال‌ترین فرد گرفتار ویروس کرونا 14 سال سن دارد. دانشمندان عقیده دارند در صورتی که از قبل بیماری حادی نداشته باشید، مبتلا شدن به ووهان کشنده نخواهد بود. بررسی آمارها نیز مهر تاییدی بر این ادعا است. تعداد زیادی از کشته شدگان تا امروز، افرادی سالخورده با سابقه بیماری‌های قلبی – عروقی یا تنفسی بوده‌اند.
از ویروس کرونا جدید نترسید، اما کاملا هشیار باشید!
برای ابولا که گفته می‌شود دارای مکانیزم مشابهی با نسل جدید ویروس کرونا است، نرخ مرگ و میر 10 درصد اعلام شد. به عبارتی 10 درصد افرادی که دچار این بیمار می‌شدند، جانشان را از دست می‌دادند. این نرخ برای بیماری جدید 2 درصد است. گفته‌های رئیس اداره بیماری‌های وزارت بهداشت تاییدی بر کم‌خطر بودن کرونا در مقایسه با بیماری‌های ویروسی مشابهی است که طی چند سال اخیر بروز کرده و در نهایت از بین رفته‌اند.
طبق گفته‌های رئیس اداره بیماری‌های وزارت بهداشت، نزدیک به 70 درصد افراد مبتلا به نوع ویروس جدید، بین پنج الی هفت روز بعد رو به بهبودی رفته‌اند. در 30 درصد بقیه ممکن است علائم شدیدی در سیستم تنفس فوقانی و تحتانی ظاهر شود. تعداد کمی از بین این 30 درصد، با وخامت اوضاع رو به رو شده و نیازمند بستری شدن در قسمت مراقبت‌های ویژه خواهند بود. از بین افرادی که کارشان به بخش مراقبت‌های ویژه کشیده می‌شود، نزدیک به 70 درصد بهبود پیدا کرده و مرخص می‌شوند. ولی 30 درصد بقیه به خاطر شدت بیماری به کام مرگ کشیده خواهند شد. این گفته‌های رئیس اداره بیماری‌های وزارت بهداشت نیز به همان نرخ 2 درصدی کشنده بوده ویروس کرونا جدید اشاره می‌کنند.
در مقایسه با علائمی که ابتلا به سارس و ابولا در بدن بیمار به وجود می‌آورد، این موارد خفیف به نظر می‌رسند. فرد مبتلا به این دو بیماری با عفونت ریه مواجه شده و دردهای شدید ماهیچه‌ای امانش را می‌برد. اختلال شدید در تنفس، اسهال و استفراغ و در مواردی خونریزی داخلی، جان فرد گرفتار به سارس و ابولا را می‌گرفت. اما در مبتلایان به ویروس کرونا ووهان چنین اتفاقاتی رخ نمی‌دهد. اغلب قربانیان بالای 40 سال سن داشته و در پرونده پزشکی آنها سابقه بیماری‌های حاد عفونی، قلبی و ریوی دیده می‌شود. این سابقه به طور واضح از ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن این دسته افراد خبر می‌دهد.
طبق آمارها، قربانیان کرونای سال 2020 سابقه بیماری حاد داشته‌اند. به همین دلیل نرخ مرگ و میر ناشی از از ابتلا به ووهان کمتر از بیماری‌های ویروسی مشابه از قبیل سارس و ابولا است. دانشمندان معتقدند در مکان‌های باز، احتمال انتقال بیماری از فردی به فرد دیگر پایین است، اما در محیط‌های بسته، که فردی گرفتار به ویروس کرونا به همراه فردی سالم در آن قرار دارند، به شدت افزایش پیدا می‌کند.
اختراع دستگاه تشخیص ویروس کرونا در چین
بر اساس اعلام یک شرکت چینی، آنها دستگاهی با توانایی تشخیص ویروس کرونا طی فقط 30 دقیقه اختراع کرده‌اند. دستگاه جعبه‌ای شکل شرکت فناوری زیست شناسی سان سو ره (Sansure Biotech) حتی مجوز اداره ملی نظارت و مدیریت مواد دارویی چین را نیز دریافت کرده است. انتظار می‌رود چنین دستگاهی به کاهش سرعت پراکنده شدن بیماری کمک بسیار زیادی کند.
استفاده از دستگاه تشخیص کرونا آسان است، به همین دلیل تنها با یک دستگاه، امکان اسکن کردن و مشخص کردن وضعیت نزدیک به هزار بیمار در هر روز وجود دارد. اگر شرکت فناوری زیست شناسی سان سو ره به تعداد کافی از این دستگاه تولید کند، امکان استفاده گسترده از آن در سرتاسر چین میسر خواهد شد. با توجه به دریافت تاییدیه از سازمان‌های نظارتی، از چند روز اخیر استفاده از این وسیله در تعدادی از بیمارستان‌های سرتاسر چین آغاز شده است.
اعلام وضعیت اضطراری توسط سازمان بهداشت جهانی
تعداد مبتلایان به ویروس کرونا به حدود 10 هزار نفر رسید و آمار قربانیان به بیشتر از 200 نفر افزایش پیدا کرد. در روز 30 ژانویه (10 بهمن)، سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام وضعیت اضطراری در سراسر دنیا کرد. اما این موضوع به چه معنی است؟ گفتنی است همزمان با اعلام این خبر، گزارشی از آمریکا مبنی بر انتقال انسان به انسان ویروس کرونا در شهر شیکاگو به گوش رسید. زن خانه، پیشتر به شهر ووهان چین سفر کرده بود و بعد از چند روز بیماری را به همسرش منتقل کرد.
گفتنی است تا امروز در مجموعه، نزدیک به 100 نفر مبتلا به کرونا در کشورهایی خارج از چین دیده شدهاند. اعلام وضعیت اضطراری توسط سازمان بهداشتی جهانی نشان می‌دهد ویروس کرونا در حال حاضر از مرزهای کشور چین فراتر رفته و دیگر یک اپیدمی محدود به چین نیست؛ ویروس کرونا جدید موسوم به ووهان را اکنون باید یک اپیدمی جهانی عنوان کرد. در نتیجه مهار آن به همبستگی بین المللی نیازمند است. پیشتر سازمان بهداشتی جهانی وضعیت بیماری را برای اعلام این حالت، اضطراری تصور نمی‌کرد، اما طی این یک هفته اخیر وضعیت فرق کرده است.
از هفته گذشته تا امروز هزاران مورد جدید ابتلا به ویروس کرونا در چین و دیگر نقاط دنیا گزارش شده و به همین دلیل آنها در تصمیم قبلی خود بازنگری کردند. به زودی همه اعضای سازمان ملل از حاد بودن اوضاع مطلع خواهند شد. در ادامه دولت‌ها می‌توانند تصمیماتی همچون بستن مرزها، لغو پرواز‌ها، معاینه مسافران در فرودگاه‌ها یا انجام دیگر اقدامات را اتخاذ کنند. بر اساس گفته‌های مدیر سازمان بهداشتی جهانی، دلیل اعلام حالت اضطراری، وضعیت در کشور چین نیست، بلکه به خاطر اتفاقاتی است که در دیگر کشورهای دنیا در حال رخ دادن است.
آیا پیش از این نیز سازمان بهداشت جهانی چنین حالتی را اعلام کرده بود؟ در قرن بیست و یکم یعنی از حدود بیست سال پیش، تاکنون پنج مرتبه چنین وضعیتی اعلام شده است. از سال 2005 اجازه صدور چنین حالتی به سازمان بهداشتی جهانی داده شد. بعد از آن در سال 2009 ، به خاطر شیوع شدید آنفولانزا این سازمان وضعیت اضطراری اعلام کرد. این اتفاق در سال 2014 به خاطر شایع شدن ابولا و فلج اطفال تکرار شد. در سال 2016 ویروس زیکا و در سال 2019 شیوع مجدد ابولا سازمان بهداشتی جهانی را مجبور به اعلام حالت اضطراری کرد. اکنون و در ابتدای سال 2020 به خاطر انتشار نوع جدیدی از ویروس کرونا مجددا در چنین وضعیتی قرار گرفته‌ایم.
ضربه اقتصادی شدید ویروس کرونا به کل دنیا
به عقیده مدیر کل WHO در صورتی که ویروس کرونا در کشوری با نظام بهداشتی ضعیف‌تر از کشور پیشرفته‌ای همچون چین شیوع پیدا می‌کرد، خسارات احتمالی آن غیر قابل پیش‌بینی بود. اکنون تعداد مبتلایان به کرونای جدید، از تعداد مبتلایان به سارس در بحرانی که بین سال 2002 و 2003 گریبانگیر چین شد، بیشتر شده است. در جریان این اتفاق سارس، که خود عضوی از خانواده هفت نفره کرونا ویروس‌ها محسوب می‌شود، گریبان حدود هشت هزار نفر را گرفت و نزدیک به 750 نفر را به کام مرگ کشاند.
این اپیدمی ضربه بزرگی به اقتصاد کل دنیا وارد خواهد کرد. در سال 2003، سهم چین از اقتصاد دنیا 5 درصد بود، اما شایع شدن سارس سبب ضربه خوردن اقتصاد کل دنیا شد و سرعت رشد چین را کم کرد. اکنون که سهم این کشور پرجمعیت از اقتصاد دنیا به 16 درصد رسیده، فلج شدن آن، کل اقتصاد دنیا را فلج خواهد کرد. شرکت‌های بین المللی زیادی فعالیتشان در چین را متوقف کرده و بعد از بستن دفاترشان، کارمندان خود را به کشور برگردانده‌اند. از ضربه اقتصادی معلق شدن تعداد زیادی پرواز مربوط به ایرلاین‌های مختلف به مقصد چین نباید غافل شد.
معرفی سه دارو توسط روسیه به منظور مقابله با ویروس کرونا
وزارت بهداشت روسیه راهنمای تازه‌ای را برای مردم کشورش ایجاد کرده است تا آنها را برای پیشگیری، تشخیص و درمان ویروس کرونا راهنمایی کند. در این فهرست که به تازگی در اختیار کارکنان بخش پزشکی و بهداشت این کشور قرار گرفته است، استفاده از سه دارو توصیه می‌شود؛ «ریباویرین»، «ریتوناویر» (یا «لوپیناویر») و «اینترفرون بتا-۱ بی».
در نظر داشته باشید متخصصان پزشکی درباره مصرف این داروها مخصوصا ریباویرین هشدار داده‌اند، به طوری که حتما باید به دقت و تحت نظر پزشک صورت بگیرد. داشتن عوارض جانبی شدید دلیل تاکید احتیاط در مصرف آن محسوب می‌شود. گفتنی است ریباویرین پیش از این در کشورهایی همچون خود چین و سنگاپور برای درمان سارس مورد استفاده قرار گرفت.
اما ریتوناویر شدت تصلّب عروق و سایر اندام‌های بدن انسان را پایین آورده و دور‌ه‌های تصلّب را کاهش می‌دهد. عمده کاربرد آن در درمان عفونت‌های ویروس HIV است. به همین دلیل نیز پیشتر شنیده بودیم برای درمان برخی بیماران مبتلا به ویروس کرونا از داروهای مقابله با ایدز استفاده می‌شود. در نهایت به اینترفرون بتا-۱ بی می‌رسیم که عمده مصرف آن درمان بیماری ام‌اس است.
در این راهنما توضیحات بیشتری درباره میزان و مدت دوره استفاده از داروهای یاد شده آورده شده است. در نهایت داخل دفترچه راهنما ذکر شده که کودکان، نوجوانان و جوانان کمتر در معرض ابتلا به ویروس کرونا جدید قرار دارند. طبق گزارش وزارت بهداشت کشور روسیه با در نظر گرفتن داده‌های مربوط به مبتلایان به کرونا ویروس جدید تا امروز، میانگین سنی مبتلایان به ویروس 41 سال است. همچنین عوارض شدید عفونی بیشتر در مبتلایان دارای سن بالاتر از 60 سال بروز می‌کند.
نامه فدراسیون پزشکی ورزشی به فدراسیون‌های ورزشی کشور
به خاطر شیوع ویروس کرونا در خارج از مرزهای کشور چین، فدراسیون پزشکی ورزشی نامه‌ای خطاب به همه فدراسیون‌های ورزشی ارسال کرد تا جامعه ورزشی کشور را از خطراتی که در کمین آنها قرار دارد مطلع کنند. در متن این نامه آمده به دلیل گسترش ویروس خطرناک کرونا در کشور چین، با در نظر گرفتن تاکیدها بر پیشگیری از آن پیش از مجبور شدن به درمان، تا حد امکان از اعزام‌های افراد و تیم‌های ورزشی مختلف برون مرزی به کشور چین خودداری کنید.
همچنین در زمان اعزام تیم به کشورهایی مثل تایلند، ژاپن و مخصوصا هنگ کنگ که بیماری در آنها نیز رویت شده است، باید جوانب احتیاط را رعایت کرد. در ضمیمه این نامه، تصویری به منظور اطلاع رسانی بیشتر در رابطه با راه‌های پیشگیری از کرونا قرار گرفته است. این موارد را ادامه با یکدیگر مرور می‌کنیم:
- در طول روز، دست‌های خود را به طور مکرر با آب و صابون بشویید. این کار باید حدود 20 ثانیه زمان ببرد.
- در صورت نبود آب و صابون در محل کنونی، از ضدعفونی‌کننده‌های الکی دست بهره ببرید.
- هرگز دست‌هایتان را به چشم‌ها، دهان و بینی و در کل صورت خود نزنید.
- در زمان سرفه کردن یا عطسه، جلوی دهان و بینی‌تان را با دستمال بپوشانید. بلافاصله دستمال را در زباله‌دان انداخته و آن را برای استفاده مجدد در جیب نگه ندارید. این موضوع از ضرورت همراه داشتن دستمال تمیز خبر می‌دهد. در صورتی که دستمال ندارید، از بالای آرنج لباس خود به منظور عطسه یا سرفه استفاده کنید. هرگز بدون پوشش، در فضا عطسه یا سرفه نکنید!
- در صورتی که فردی دارای علائمی شبیه به بیماری سرماخوردگی است، از تماس با وی خودداری کرده و فاصله جانبی را رعایت کنید.
- وسایلی که به طور مداوم با آنها سر و کار دارید را مرتبا ضدعفونی کنید. مهمترین و بهترین نمونه، گوشی موبایل محسوب می‌شود.
- در صورتی که علائم سرماخوردگی در شما بروز کرد، در منزل مانده و استراحت کنید.
- قبل از خوردن انواع گوشت و تخم مرغ آنها را به خوبی بپزید.
- از وجود دستگاه تهویه مناسب در سالن ورزشی خود مطمئن شوید.
- از تماس بدون محافظت با حیوانات وحشی یا دام‌ها خودداری کنید.
با یک آبریزش بینی ساده که می‌تواند نتیجه سرماخوردگی رایج باشد، خود را مبتلا به کرونا ویروس تصور نکنید! در صورتی که علائمی مثل سردرد، تب، تنگی نفس به همراه سرفه خشک درونتان ظاهر شد، هر چه زودتر به یک پزشک مراجعه کنید.
ویروس کرونا جدید چقدر کشنده است؟
با در نظر گرفتن تعداد مبتلایان به ویروس کرونا جدید و تعدادی که جان خود را در اثر ابتلا از دست داده‌اند، میزان مرگ و میر ناشی از آن بین 2 الی 3 درصد است. البته دانشمندان هنوز اطلاعات خود از ویروس جدید را ناقص می‌دانند، به همین دلیل اکنون به طور دقیق امکان تعیین نرخ مرگ و میر وجود ندارد. البته بد نیست برای مقایسه و پی بردن به میزان مرگ‌آوری و کشندگی کرونا ویروس جدید نگاهی به آمار مربوط به آنفولانزای خوکی که در سال 2009 به شدت همه‌گیر شد بیندازیم.
ویروس آنفلوانزای خوکی برای اولین مرتبه در کشور مکزیک رویت شد، اما خیلی سریع به دیگر کشورهای دنیا نیز سرایت یافت. بر اساس اولین گزارش‌ها، از بین 850 نفر مبتلا به این ویروس، 59 نفر جان خود را از دست دادند. بر اساس این آمار، نرخ مرگ و میر آنفلوانزای خوکی 7 درصد است. اما با گذشت زمان مشخص شد تعداد مبتلایان به ویروس نام برده بسیار بیشتر از 850 نفر بوده است؛ افرادی زیادی بعد از ابتلا به این بیماری، به خاطر شدید نبودن علائم در بدن خود به پزشک مراجعه نکرده و به همین دلیل در آمارها ثبت نشده بودند. جالب است بدانید با در نظر گرفتن این دسته افراد در نهایت مشخص شد میزان و مرگ و میر بر اثر آنفلوانزای کمتر از 0.1 درصد بوده است. به این ترتیب از لحاظ خطر، همرده دیگر انواع آنفلوانزا قرار می‌گیرد.
در آن سو بر اساس آمار، نرخ مرگ و میر ناشی از بیماری سارس 10 درصد بود. اما ویروس کرونا جدید از این نظر، به کدام یک شباهت دارد؟ آیا تعداد زیادی از افراد مبتلا به آن، همانند سارس، جان خود را از دست داده یا این بیماری آن طور که برخی رسانه‌ها ادعا می‌کنند، کشنده نیست؟
عقیده بر این است که آمار منتشر شده درباره مبتلایان به ویروس کرونا ووهان، همانند آنفلوانزای خوکی دقیق نیست و تعداد بسیار زیادی از مردم شهر ووهان، در مقایسه با آماری که به صورت رسمی منتشر می‌شود، به بیماری دچار هستند. برخی دانشمندان تعداد مبتلایان را بین 50 الی 100 هزار نفر بیان می‌کنند که در مقایسه با آمار رسمی 20 هزار نفری تا امروز علنی شده، بسیار بیشتر است. ابتلای تعداد زیادی از مردم ووهان به دلایل مختلف همچون عدم مراجعه آنها به بیمارستان به خاطر جدی نبودن بیماری ثبت نشده است. با در نظر گرفتن این اعداد و ارقام، میزان مرگ و میر برای کرونا ویروس جدید بین 0.1 الی 0.2 درصد است.
نباید فراموش کرد مهمترین دلیل نگرانی از ویروس کرونا جدید، نه به خاطر نرخ مرگ و میر، بلکه به خاطر به شدت مسری بودن آن است، به طوری که برخلاف دو ویروس مرگبار سارس و مخصوصا مرس، خیلی راحت‌تر از فردی به فردی دیگر منتقل می‌شود. بیماری‌های واگیردار این چنینی، حتی اگر نرخ کشته پایینی داشته باشند، همچنان معضلی اساسی به شمار می‌روند. به عنوان نمونه آنفلوانزای فصلی عادی با نرخ مرگ و میر کمتر از 0.1 درصد را در نظر بگیرید. در سراسر دنیا، هر سال حدود 35 هزار نفر جان خود را به خاطر ابتلا به این بیماری رایج از دست می‌دهند.
نگرانی دیگر درباره ویروس‌های نوظهور و تازه کشف شده، مقاومت شدنشان در برابر واکسن‌ها و داروها و جهش پیدا کرده آنها است. ممکن است آنها به وسیله تغییر ژنتیکی در زمان تکثیر، به نوع جدیدی تبدیل شده و بیماری‌های متفاوتی را به وجود بیاورند. به این ترتیب ویروس جهش پیدا کرده و با شرایط جدید منطبق خواهد شد. حال تصور کنید همه تلاش دانشمندان برای تولید واکسن یا دارویی برای درمان این بیماری، بعد از سال‌ها تلاش، بی‌نتیجه خواهد شد. در حال حاضر هیچ گزارشی درباره جهش و تغییر ژنتیکی ویروس کرونا شهر ووهان گزارش نشده و این ویروس در شرایط پایداری به سر می‌برد. این موضوع مهار کردن آن را ساده‌تر می‌کند.
دکتر فرشید رضایی نیز گفته‌های امیدوارکننده‌ای درباره ویروس کرونا جدید داشت. بر اساس گفته‌های کارشناس ارشد مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، در آخرین ماه سال 2019، افرادی به خاطر عفونت ریه، در بیمارستان‌های شهر ووهان چین بستری شدند. در ابتدا علت بیماری آنها مشخص نبود. با تحقیقات اولیه، دانشمندان به نوع جدیدی از کرونا ویروس‌ها رسیدند که پیش از این ناشناخته بود. همانطور که گفتیم، کرونا ویروس‌ها خانواده‌ای از ویروس‌ها محسوب می‌شوند که تا پیش از بیماری اهالی ووهان، تعداد آنها 6 مورد بود. از این 6 مورد، 4 مورد به سرماخوردگی و 2 مورد دیگر به بیماری خطرناک سارس و مرس منجر می‌شوند. هفتمین مورد نیز سبب بیماری نسبتا شدید اهالی شده ووهان چین شده است. دانشمندان هنوز برای آن نامی انتخاب نکرده‌اند.
در بیماری سارس، منشا خفاش‌های آلوده بود که از طریق بیمار کردن گربه‌ها، مریضی نام برده را به انسان‌های زیادی منتقل کردند. درباره ویروس جدید، با وجود بردن انگشت اتهام به سمت مارها و خفاش‌های خوراکی، هنوز منشا اصلی مشخص نشده است، هر چند بر اساس برآوردهای اولیه، ویروس کرونا جدید از یک بازار فروش غیر قانونی گوشت همه نوع حیوان، بروز کرده است.
نکته مهم دیگر، زمان نهفتگی بیماری است که به بازه زمانی بین ورود ویروس به بدن و شروع علائم مربوط می‌شود. بر اساس مطالعه روی بیماران شهر ووهان، دوره نهفتگی بیماری جدید بین 5 الی 7 روز است، اما با توجه به ناشی شدن از آن از کرونا ویروس‌ها، سازمان بهداشتی جهانی 14 روز را به عنوان زمان مناسب برای قرنطینه کردن در نظر گرفته است. به همین دلیل مسافرانی که از کشور چین مخصوصا شهر ووهان به دیگر نقاط دنیا سفر می‌کنند، در صورت نداشتن هر گونه علائم بیماری شبیه به سرماخوردگی، برای دو هفته در قرنطینه نگه داشته خواهند شد.
ویروس مسبب بیماری سارس، که شیوع آن به حدود 17 سال پیش برمی‌گردد، با گذشت 8 ماه و گرم شدن هوا، ناپدید شد. همانند دیگر انواع ویروس‌های مسبب سرماخوردگی، شرایط ایده‌آل برای زندگی کرونا ویروس‌ها هوای سرد و خشک است. انتظار می‌رود ویروس کرونا جدید نیز به وضعیت مشابهی دچار شده و با گرم شدن هوا، رفته رفته ناپدید شود. به عبارتی با گرم شدن هوا، از میزان مسری بودن آن به خاطر افزایش دما و کاهش میزان خشکی، کاسته خواهد شد.
98 درصد مبتلایان به کرونا ویروس جدید بهبود پیدا می‌کنند. 2 درصد باقی مانده که جانشان را بعد از ابتلا از دست می‌دهند، سن زیادی داشته و اغلب زمینه بیماری ریوی یا قلبی داشته‌اند. نقص و ضعف در سیستم ایمنی بدن آنها سبب می‌شود در برابر کرونا ویروس جدید مقاومت کافی نداشته باشند. به احتمال بالا، ابتلا به یکی از انواع آنفلوانزا نیز می‌توانست جانشان را بستاند.
بد نیست بدانید در همین بحبوبه که همه درگیر ویروس کرونا جدید در شهر ووهان چین هستند، آنفلوانزای H1N1 تاکنون جان 56 شهروند کشور تایوان را گرفته است. بر اساس آمارها، آنفلوانزای فصلی در کشور تایوان، خطرناک‌تر از کرونا ویروس جدید در کشور چین ظاهر شده و جان افراد زیادی را ستانده است. آمار 56 نفر کشته، مربوط به سه ماه اخیر است.
بر اساس گزارش Central News Agency، طی چند هفته اخیر 13 نفر از اهالی تایوان، بین سن 47 الی 97 سال، به خاطر ابتلا به آنفلوانزای فصلی جان خود را از دست داده‌اند. یکی از آنها زنی 80 ساله بود که طی آخرین ماه سال 2019 به تب شدیدی گرفتار شد و در ادامه به خاطر تبدیل شدن بیماریش به ذات‌الریه، جانش را از دست داد. گفتنی است ویروس کرونا جدید نیز وضعیت مشابهی دارد. در افراد مسن و فاقد سیستم ایمنی قوی، این بیماری به ذات‌الریه تبدیل شده و فرد در اثر عفونت شدید ریه و سپس از کار افتادن آن، به کام مرگ کشیده می‌شود. در افراد جوان‌تر، بدن با ویروس مبارزه کرده و آن را پیش از جدی شدن از بین می‌برد.
بد نیست بدانید در کشور آمریکا، به خاطر آنفلوانزای فصلی، نزدیک به 1300 نفر در سال 2019 جان خود را از دست دادند. این تعداد از آمار مرگ و میر ناشی از کرونا ویروس جدید در کشور چین (تاکنون) به مراتب بیشتر است.
تهیه کننده: سرکار خانم ابراهیمی (مربی آزمایشگاه)
تایید کننده: جناب آقای حسین پاکدل (معاونت آموزشی)